aħbarijiet

October 14, 2019

Il-baġit parti mill-pjan għal futur sostenibbli

Il-Prim Ministru u Mexxej tal-Partit Laburista, Joseph Muscat, spjega kif il-pjan tal-gvern għaż-żmien li ġej huwa mibni fuq is-sostenibbiltà. Spjega fit-tul kif dan se jkun rifless fil-baġit li l-gvern se jressaq għada. Baġit li fuq kollox se jagħti s-serħan il-moħħ lill-familji Maltin u Għawdxin.

“Serħan il-moħħ li aħna se nkunu qegħdin inwettqu parti oħra mill-pjan tagħna għal dan il-pajjiż,” qal il-Prim Ministru Joseph Muscat li  fakkar kif il-pjan tagħna għal dan il-pajjiż huwa l-manifest elettorali li l-poplu vvota fuqu fl-2017.

Il-Prim Ministru qal li l-inkwiet wara l-baġits li jressaq dan il-gvern hu ta’ nies li jkunu xtaqu iktar. “Din hija kritika li ma npartata ma xejn iktar… taħt il-gvern l-ieħor in-nies kienu jgħidu wgħedtuna mod u tajtuna mod ieħor… aħna taħt dan il-gvern dak li nwiegħdu nwettquh kollu kemm hu,” qal il-Prim Ministru.

Joseph Muscat sostna li dan il-pajjiż baqa’ jikber u rridu nkompli nikbru flimkien bħala poplu u dan mhux ekonomikament biss. “Tant nitkellmu dwar il-futur li nnessu l-passat riċenti. Ma nfakkrux minn fejn tlaqna seba’ snin ilu,” qal il-Prim Ministru li fakkar kif dak kien żmien li l-qgħad qed jiżdied u l-investituri ma ridux jinvestu.

Il-Prim Ministru qal li l-gvern solva l-problemi fl-oqsma tal-qgħad, il-kontijiet tal-enerġija, fil-qasam tas-saħħa u qed isolvi dawk fl-infrastruttura. Illum il-pajjiż għandna l-problema differenti, fosthom dik tal-integrazzjoni. “Faċli nitimgħu d-dragun tat-tbeżżiegħ bejn il-Maltin u l-barranin… aħna qegħdin hawn biex nitkellmu dwar kif il-futur jista’ jkun sostenibbli. Mhux għal ftit snin. Iżda, li nibnu ġenerazzjoni li lanqas biss timmaġina l-problemi li tlaqna minnhom,” qal il-Prim Ministru.

Fl-elezzjoni li jmiss jivvotaw żgħażagħ ta’ 16 –il sena li meta dan il-gvern kellhom sitt snin u għalhekk ma jafux il-problemi li ffaċjaw il-ġenituri tagħhom. “Għalhekk aħna nibqgħu nitkellmu dwar il-futur,” saħaq il-Prim Ministru li fisser kif il-gvern jinduna xi jridu n-nies.

“Mhux nitkellmu fl-ajru. Għax hemm kelma jew suġġett li jidher moda u nitkellmu dwaru. Le. Kollox parti minn pjan,” żied il-Prim Ministru li fisser kif kollox jitlaq mill-ekonomija.

“Ma nistgħux nimxu ‘il quddiem mingħajr ekonomija li trendi,” spjega l-Prim Ministru li fisser kif il-frott li qed isir ma nistgħux naqbdu u noħduh kollu mill-ewwel. “Nieħdu biċċa biċċa u nqassmuh u mhux lil kulħadd l-istess. Nagħtu l-iktar lil min għandu bżonn u ngħinu u ninkoraġixxu lil min huwa bieżel,” sostna l-Prim Ministru li spjega kif l-ekonomija Maltija tiswa €14 –il biljun ewro wara li rdoppjat fl-aħħar snin u l-baġit tal-gvern illum huwa €5 biljun.

“Dak li jkun jgħidlek għaliex ma tajtnix iktar? Ara nibdew l-ewwel ħaġa. Ħadd mhu se jgħid ara kemm ħadtli għax mhu se nieħdu xejn lil ħadd,” qal il-Prim Ministru li sostna li min jaf kemm il-poplu hawn fl-Ewropa li jixtieq qiegħed hekk.  Hawn tkellem dwar is-sostenibbiltà li hija kruċjali għall-futur u kif il-pajjiż ikun jeħtieġ ir-riżorsi biex ilaħħaq mal-ħtiġijiet diversi tiegħu. “Dak li niġbru llum. Il-frott li niġbru llum inkunu bravi biżejjed biex inqasmu parti oħra u nerfgħu għal meta niġu bżonn. Ħalli l-ġenerazzjoni ta’ warajna ma tkunx bħal ġenerazzjoni tagħna. Lill-ġenerazzjoni tagħna qalulna intom ħallsu d-dejn li għamilna aħna,” qal il-Prim Ministru li emfasizza kif dak li jipproponi l-gvern mhux għal sena waħda imma nsostnuh għal snin. “Għada l-Ministru tal-Finanzi mhux se jħabbar ic-child care b’xejn imma dak ilu hemm seba’ snin… dik l-ispiża tibqa’ kull sena u kull sena tgħola,” qal il-Prim Ministru li ta eżempji oħra bħat-trasport b’xejn għat-tfal tal-iskejjel kollha.

“Irridu naħsbu għal li ġej. Għandna dan il-lussu bħala pajjiż illum il-ġurnata li naħsbu għal li ġej, li naħsbu għall-futur. Is-sostenibbiltà. Li tfisser ukoll li nistgħu nkunu pajjiż li nħarsu b’mod usa lejn il-muddell ekonomiku tagħna,” żied il-Prim Ministru li qal li dan mhux mudell ekonomiku li se jibqa’ statiku u rridu nkunu dawk li nħaddnu l-bidliet.

Nindirizzaw l-isfida tal-bidla fil-klima

Tkellem dwar it-tibdil fil-klima u żied kif fil-baġit li se jingħata l-ewwel sinjal li l-pjan ekonomiku huwa sostenibbli fil-bidliet li se jiġru f’dan is-settur. “Konvint li biex inkunu sostenibbli bħala pajjiż dan hu l-aħjar mod kif nimxu ‘l quddiem. Ifisser li rridu nagħmlu għażliet,” saħaq il-Prim Ministru li fisser kif waħda minnhom hija ta’ meta se naqilbu biex il-karozzi importanti ma jibqgħux jaħdmu bil-petrol u d-diesel. Fisser kif il-pajjiż għamel titjib bil-bidla li saret fil-power station. “Issa għandna t-tieni punt li rridu naġixxu dwaru li huwa l-karozzi tagħna u rridu nieħdu deċiżjoni kuraġġuża li mhux se jkollha effett fuq il-poplu iżda fuq il-mudell tal-ekonomija tagħna,” qal il-Prim Ministru.

Hawn tkellem dwar numru ta’ sfidi marbuta ma’ dan fosthom fejn wieħed jiċċarġja l-karozza tiegħu u l-fatt li ħafna blokok tal-appartamenti m’għandhomx l-infrastrttura elettrika meħtieġa għal xi ħaġa hekk. Hemm ukoll l-isfida tal-prezz tal-elettriku meta wieħed jiċċarġja din il-karozza u qal li għada jingħata sinjal f’dan ir-rigward.

“Għandek sfida kbira ħafna li llum il-gvernijiet kollha ta’ madwar l-Ewropa jaqilgħu ħafna flus u jsostnu s-settur tas-saħħa u s-settur soċjali mis-sisa li hemm fuq il-petrol u d-diesel. Issa la dan mhux se jibqa’ jintuża minn hawn u ftit tas-snin oħra minn fejn se jiġu dawn il-flus? Irridu naħsbu. Irridu naraw li jkun hemm tranżizzjoni li tagħmel sens,” spjega Joseph Muscat li rrefera kif sfida oħra huwa s-suq ta’ karozzi second hand.

“L-aħbar it-tajba hi li aħna dawn l-affarijiet qed naħsbuhom illum u dawn l-isfidi li jiġu minn hawn u għaxra u ħmistax –il sena oħra aħna se nkunu qed nilqguħhom u nibdluhom,” qal il-Prim Ministru.

Pilastru ieħor li fuqu l-baġit se jkun mibni huwa l-bżonn li nippremjaw il-familji li huma beżlin. “Dawk in-nies irridu nippremjawhom billi ngħamlulhom ħajjtihom iktar faċli,” qal il-Prim Ministru li żied li hemm bżonn ma jkollhomx piżijiet ġodda u li fejn nistgħu nagħtuhom xi ħaġa l-oħra.

Il-pilastru l-ieħor huwa li ngħinu lil min l-iktar għandu bżonn. “Huma żewġ partijiet tal-istess munita. Aħna l-għan tagħna huwa li jkun hemm mobbiltà soċjali li xi ħadd jitlaq minn punt fejn għandu bżonn l-għajnuna u jasal f’punt fejn m’għandux bżonn l-għajnuna,” qal il-Prim Ministru li tkellem dwar l-isfida ta’ żgħażagħ li jridu jixtru proprjetà ġdida u tenna l-impenn tal-gvern li jkompli jgħin lil dawn in-nies. “Għinna matul din is-sena lil dawk li għandhom iktar minn 40 sena…. u li jkollhom bżonn l-għajnuna biex jixtru fejn imorru joqgħodu,” qal il-Prim Ministru li tkellem dwar persuni oħra li l-gvern irid jgħin. “Aħna nafu fejn hemm it-tajjeb u fejn hemm l-isfidi. In-nies taf fejn hemm il-problemi, imma n-nies tafda lilna li nsolvuhom,” saħaq il-Prim Ministru li tkellem kif il-kategorija l-kbira li hi prijorità tiegħu hi dik tal-pensjonanti. “Il-pensjonanti ilna nżiduhom għall-aħħar ħames snin, għada nerġgħu nżidukom għal darb oħra,” qal il-Prim Ministru li ddeskriva l-persuna b’diżabbiltà bħala prijorita assoluta oħra.

Il-Prim Ministru fisser kif l-għaqda fil-Partit Laburista hija kruċjali għal dan is-suċċess u hawn fakkar f’kemm qiegħda sitwazzjoni differenti l-Oppożizzjoni.

Finalment reġa’ tenna li fil-baġit ta’ għada: “Mhu se nieħdu xejn u nagħtu dak li nistgħu lil kulħadd.”