Għin
lill-Partit Laburista
Il-Partit Laburista twieled fil-15 t’Ottubru, 1920 bl-isem “Camera del Lavoro”. Il-Fundaturi tal-Partit kienu tnax: Antonio Agius, Guliermo Arena, Ġanni Bencini, Robert Bencini, Carmelo Bonello, Gaetano Bonello, Mikiel Borg, Mikielanġ Borg, Agostino Matrenza, Antonio Schembri, Giacinto Tua, u Salvu Zammit Hammet.
Il-qagħda tal-poplu Malti dak iż-żmien xejn ma kienet waħda tajba minħabba l-ħakma kolonjali min-naħa tal-Ingilterra. Dan kien wassal għall-Irvellijiet tas-7 ta’ Ġunju, 1919. Kien ilu jinħass il-bżonn ukoll li jinħoloq partit politiku li jaqbeż għad-drittijiet tal-ħaddiema Maltin fi żmien meta kienet teżisti ħafna diskriminazzjoni soċjali fejn il-ġid nazzjonali kien jitgawda minn grupp żgħir ta’ nies u meta l-poplu kien jgħix fl-injuranza u l-miżerja. Qabel il-ħolqien tal-Partit Laburista kien tfaċċa Manuel Dimech (1860-1921) li pprova joħloq kuxjenza favur id-drittijiet ta’ min kien imkasbar fis-soċjeta` Maltija imma l-forzi reazzjonarji ħelsu minnu billi fl-1914 ġie deportat u miet fl-eżilju fl-1921.
Il-Partit Laburista kkontesta l-elezzjonijiet ġenerali li saru wara li Malta ngħatat gvern responsabbli permezz tal-Kostituzzjoni tal-1921. Fl-1921 u l-1924 rebaħ il-partit tal-Unione Politica Maltese. Peress li kien għadu partit politiku żgħir, il-Partit Laburista daħal f’koalizzjoni mal-UPM iżda din ma rnexxietx. Għalhekk, b’għaqal kbir fl-1926 daħal f’Compact mal-Partit Kostituzzjonali mmexxi minn Gerald Strickland. Permezz ta’ dan il-ftehim, il-Partit Laburista kellu jappoġġja lill-partit ta’ Strickland li min-naħa tiegħu kellu jwettaq miżuri soċjali meta jkun fil-gvern. L-ikbar kisbiet tal-Gvern tal-Compact (1927-32) kienu l-Workmen’s Compensation Act (1929), l-Urban Rent Regulation Act (1929), u l-bidu tal-bini tal-Isptar San Luqa (1930).
Kien ukoll il-Partit Laburista li fi żmien “il-Kwistjoni tal-Lingwa” dejjem irsista biex l-Ilsien Malti jingħata l-ġieħ u r-rispett li kien jistħoqqlu fi żmien meta l-ilsien nazzjonali kien imkasbar mir-rappreżentanti tal-Partit Nazzjonalista li fl-Assemblea Leġiżlattiva kienu jitkellmu bit-Taljan.
Minħabba l-Kwistjoni Politika-Reliġjuża tal-1928-32, il-Partit Laburista mar ħażin ħafna fl-Elezzjoni Ġenerali tal-1932 fejn eleġġa biss lill-Mexxej tiegħu, it-Tabib Pawlu Boffa. Boffa kien laħaq Mexxej fl-1928 wara li fl-ewwel snin tiegħu l-Partit Laburista kellu bħala Mexxejja lil William Savona u Michael Dundon. Kien żmien diffiċli għall-Partit Laburista, speċjalment fl-1933 meta seħħ l-hekk imsejjaħ “Każ tas-Sedizzjoni” meta tellgħu żgħażagħ Laburisti l-Qorti sempliċement għaliex kellhom letteratura fil-pussess tagħhom meqjusa sedizzjuża bħal xogħlijiet ta’ Tolstoy u Bernard Shaw. Fl-1933 ukoll, l-isem tal-partit sar “Il-Partit tax-Xogħol”.
Ftit ftit, il-Partit Laburista reġa’ beda jissaħħaħ u sab appoġġ mill-General Workers Union li twaqqfet fl-1943. Fl-Assemblea Nazzjonali tal-1945, kiseb id-dritt li n-nisa ‘l fuq minn 21 sena jkunu jistgħu jivvotaw huma wkoll bħall-irġiel fl-elezzjoni ġenerali. Il-Partit Laburista kien minn tal-ewwel li tħabat biex in-nisa jingħataw il-vot. Attivista Laburista, Liża Fenech, kienet diġa` qed tirsisti biex dan iseħħ fis-snin għoxrin. Fl-1946, l-edukazzjoni f’Malta saret ta’ bilfors fuq livell elementari. Din kienet xi ħaġa li l-Partit Laburista kien ilu jitħabat għaliha sa mit-twaqqif tiegħu.
Fl-1947, Malta ngħatat Kostituzzjoni ġdida li permezz tagħha kisbet is-“Self-Government”. Fl-Elezzjoni Ġenerali ta’ dik is-sena, il-Partit Laburista kiseb 59.9% tal-voti, jiġifieri 24 siġġu minn 40 possibbli. Pawlu Boffa sar l-ewwel Prim Ministru Laburista ta’ Malta. Is-Sinjorina Agatha Barbara saret l-ewwel mara eletta fl-Assemblea Leġiżlattiva. Boffa wiret pajjiż imfarrak mill-gwerra. Beda x-xogħol ta’ rikostruzzjoni u saru avvanzi kbar fl-oqsma tal-edukazzjoni u s-saħħa. Iddaħħlu l-Pensjoni tax-Xjuħ u l-Income Tax u l-pulizija issa kienu se jieħdu l-pensjoni wara 25 sena servizz.
Wara l-iSplit fi ħdan il-Partit Laburista, Duminku Mintoff sar il-Mexxej Laburista fis-16 ta’ Ottubru, 1949. Il-Malta Labour Party, kif kien sar jismu l-Partit issa, rebaħ l-Elezzjoni Ġenerali tal-1955 bl-għajta “Integration jew Self-Determination”. L-idea tal-integrazzjoni mar-Renju Unit kienet maħsuba biex il-Maltin jilħqu l-istess livell tal-Ingliżi fis-servizzi tas-saħħa, edukazzjoni u benefiċċji soċjali oħra kif ukoll biex l-ekonomija ta’ Malta tkun fis-sod. Dan ma seħħx minħabba diversi problemi li nqalgħu, fosthom it-theddida tas-sensji li wasslu għall-“Break with Britain Resolution” fl-1957 u r-riżenja tal-Gvern Laburista mmexxi mill-Perit Duminku Mintoff fl-1958. Dan il-gvern jibqa’ mfakkar għall-programm ta’ bini ta’ skejjel tant meħtieġa fiż-żmien meta s-Sinjorina Agatha Barbara kienet Ministru tal-Edukazzjoni, l-ewwel Ministru mara fl-istorja politika ta’ Malta.
Il-Partit Laburista issa beda jirsisti għall-Indipendenza. L-ewwel pass kienu l-Irvellijiet tat-28 t’April, 1958 meta l-partitarji Laburisti niżlu fit-toroq jiddefendu l-interess nazzjonali. Is-snin sittin kienu dominati minn kwistjoni politika-reliġjuża oħra li matulha l-Partit Laburista tilef l-elezzjonijiet ġenerali tal-1962 u l-1966 kawża tas-sanzjonijiet reliġjużi kontra tiegħu. Sadanittant, Malta saret indipendenti fil-21 ta’ Settembru, 1964.
Fl-1971, il-Partit Laburista rebaħ l-Elezzjoni Ġenerali u reġa’ kiseb il-poter. Il-partit dam fil-poter kważi sittax-il sena permezz ta’ rebħiet oħra fl-1976 u l-1981. Kienu snin tad-deheb li raw il-bini tal-Welfare State, il-ħolqien ta’ Malta Repubblika u l-vot ta’ tmintax fl-1974, u l-Ħelsien fl-1979 mill-bażi militari li kellha l-Ingilterra f’Malta sa dak iż-żmien.
Madankollu, inqala’ l-inkwiet politiku minħabba r-riżultat pervers tal-Elezzjoni Ġenerali tal-1981 fejn il-Partit Laburista ġab aktar siġġijiet mill-Partit Nazzjonalista iżda inqas voti. Dak iż-żmien il-Kostituzzjoni ta’ Malta kienet tgħid li jiggverna min ikollu l-iżjed siġġijiet. Sadanittant, lejn l-aħħar tal-1984, Dr Karmenu Mifsud Bonnici laħaq Prim Ministru ta’ Malta u, wara tibdil kostituzzjonali biex tiġi solvuta l-kwistjoni tar-riżultat pervers tal-1981, kien hu li mexxa lill-Partit Laburista fl-Elezzjoni Ġenerali tal-1987. Il-Partit Laburista tilef din l-elezzjoni kif ukoll dik tal-1992.
Fl-1992, Dr Alfred Sant laħaq Mexxej tal-Partit Laburista. Huwa kien strumentali biex il-Partit Laburista jkollu kwartieri ġodda fil-Ħamrun, iċ-Ċentru Nazzjonali Laburista, kif ukoll il-ġurnal tiegħu, “Kullħadd”, u l-istazzjon televiżiv tiegħu. Dr Alfred Sant mexxa lill-Partit lejn rebħa elettorali fl-1996. Il-Gvern Laburista dam fil-poter tnejn u għoxrin xahar. Kellna l-ewwel Speaker mara tal-Kamra tar-Rappreżentanti, Dr Myriam Spiteri Debono. Kwistjonijiet interni fi ħdan il-Gvern Laburista wasslu għall-Elezzjoni Ġenerali bikrija tal-1998 li ntrebħet mill-Partit Nazzjonalista.
Il-bidu tas-seklu wieħed u għoxrin kien dominat mill-kwistjoni dwar is-sħubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. Il-Partit Laburista ħareġ tellief fl-Elezzjonijiet Ġenerali tal-2003 u l-2008 u wara r-riżenja ta’ Dr Alfred Sant, Dr Joseph Muscat kien elett Mexxej tal-Partit Laburista fis-6 ta’ Ġunju, 2008.
Taħt Dr Muscat, il-Partit bidel ismu għal “Partit Laburista” kif ukoll inbidlet l-emblema tiegħu. Il-partit sar wieħed inklussiv li jieħu ħsieb l-interessi mhux biss tal-ħaddiema iżda anke ta’ min iħaddem. Minn sempliċi partit politiku l-Partit Laburista nbidel f’moviment nazzjonali li għandu fi ħdanu nies minn kull livell soċjali, minn kull qasam tax-xogħol, b’opinjonijiet diversi u twemmin differenti. Fl-Elezzjoni Ġenerali tal-2013, il-Partit Laburista kiseb rebħa kbira meta ġab 54.83% tal-voti. Rebħa li ġiet ripetuta b’żieda ta’ voti fl-Elezzjoni Ġenerali tal-2017 fejn il-Partit Laburista kiseb 55.04% tal-voti. Bħala Mexxej tal-Partit Laburista, Dr Joseph Muscat rebaħ ukoll l-Elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew tal-2009 u l-2014 kif ukoll dawk tal-Kunsilli Lokali tul iż-żmien li ilu Mexxej, jiġifieri tal-2009, l-2012, l-2013 u l-2015.
Kemm ilu Prim Ministru ta’ Malta Dr Joseph Muscat, il-pajjiż ra bidla pożittiva fl-oqsma kollha tal-ħajja. L-ekonomija kibret biex saret waħda mill-aqwa fl-Ewropa. Il-problema tal-qgħad issolviet għal kollox, iddaħħlu diversi miżuri soċjali u sar aċċenn fuq id-drittijiet ċivili u l-ħarsien tad-drittijiet tal-minoranzi. Ingħatat ukoll importanza kbira lill-isforz biex in-nisa jkunu rappreżentati aħjar fil-ħajja pubblika. Rajna investiment barrani qawwi f’pajjiżna u Malta kisbet diversi suċċessi bħala membru tal-Unjoni Ewropea, partikolarment fil-Presidenza tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea bejn Jannar u Ġunju tal-2017. Fuq kollox, il-ġid nazzjonali li nħoloq mill-Gvernijiet Laburisti mmexxija minn Dr Joseph Muscat qed igawdi minnu kulħadd: it-tfal, iż-żgħażagħ, l-adulti maturi u l-anzjani f’kull saff soċjali.
Taħt it-tmexxija ta’ Dr Joseph Muscat, il-pajjiż ra bidla pożittiva fl-oqsma kollha tal-ħajja. L-ekonomija kibret biex saret waħda mill-aqwa fl-Ewropa. Il-problema tal-qgħad issolviet għal kollox, iddaħħlu diversi miżuri soċjali u sar aċċenn fuq id-drittijiet ċivili u l-ħarsien tad-drittijiet tal-minoranzi. Ingħatat ukoll importanza kbira lill-isforz biex in-nisa jkunu rappreżentati aħjar fil-ħajja pubblika. Rajna investiment barrani qawwi f’pajjiżna u Malta kisbet diversi suċċessi bħala membru tal-Unjoni Ewropea, partikolarment fil-Presidenza tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea bejn Jannar u Ġunju tal-2017. Fuq kollox, il-ġid nazzjonali li nħoloq mill-Gvernijiet Laburisti mmexxija minn Dr Joseph Muscat qed igawdi minnu kulħadd: it-tfal, iż-żgħażagħ, l-adulti maturi u l-anzjani f’kull saff soċjali.
Kemm ilu Prim Ministru ta’ pajjiżna, Robert Abela affaċċja ħidma bla preċedent. Mal-ewwel huwa skatta b’deċiżjonijiet f’waqthom li wasslu għal riformi kbar fil-qasam tas-saltna tad-dritt u l-governanza t-tajba. Riformi li saħansitra ġew imfaħħra anke mill-Kummissjoni Venezja.
Dan flimkien ma’ ħemel ta’ riformi oħra li komplew jikkonfermaw il-prinċipji progressivi u tal-ġustizzja soċjali li jħaddan il-Partit Laburista. Fost dawn kien hemm ir-riforma fil-liġi tal-kirijiet ta’ qabel l-1995, ir-riforma fil-liġi tal-Kannabis u dik li se tassigura ugwaljanzja bejn is-sessi fil-Parlament mill-Elezzjoni Ġenerali li jmiss.
Fl-istess żmien Robert Abela wkoll nnegozja l-akbar pakkett ta’ fondi Ewropej li qatt kiseb pajjiżna. Pakkett ta’ €2.27 biljun sabiex il-Gvern jkun jista’ jkompli jimplimenta l-ħidma tiegħu tul is-7 snin li ġejjin.
Dan u ħafna iktar sar fi sfond ta’ pandemija li għeżżet mhux biss lill-pajjiżna iżda lid-dinja kollha. Madankollu Robert Abela, b’għaqal u bil-polz tan-nies f’idu assigura li tul dan il-perjodu ta’ inċertezza kbira, is-saħħa tal-poplu tingħata l-ogħla prijorità. Fil-fatt f’pandemija Malta kienet fost l-inqas pajjiżi milquta fid-dinja b’fost l-inqas rati ta’ mwiet u infezzjonijiet. Dan flimkien ma’ waħda mill-ogħla rati ta’ testing għall-virus fid-dinja u issa anke l-aqwa rata ta’ tilqim tal-vaċċin fid-dinja.
Fl-istess waqt ġie assigurat li l-effetti ekonomiċi jiġu mitigati. Taħt it-tmexxija ta’ Robert Abela, Gvern Laburista nieda għadd ta’ pakketti ta’ għajnuna u Budgets tul l-2020 biex b’hekk ġie evitat li jintilfu 100,000 impjieg. Dan filwaqt li l-ħobża ta’ kuljum għall-ħaddiema Maltin u Għawdxin tibqa’ tiġi assigurata.
Din hija l-istorja tal-Partit Laburista. Partit li għadu u jibqa’ għaddej bil-proċess ta’ bidla għaliex huwa partit politiku dinamiku li jrid jibqa’ dejjem rilevanti f’dinja li qed tinbidel il-ħin kollu.
Il-Partit Laburista għadu u jibqa’ għaddej bil-proċess ta’ bidla għaliex huwa partit politiku dinamiku li jrid jibqa’ dejjem rilevanti f’dinja li qed tinbidel il-ħin kollu.
Messaġġ ta’ fiduċja lill-investituri li jridu jinvestu f’pajjiżna. ... See MoreSee Less
Proset Priministru w Tim Malta 🇲🇹 ❤️ Ghal dak kollu li qed taghmlu ghal Pajjizna!
Prosit Prim Ministru
Proset
Korrott
Robert Abela ... See MoreSee Less
GREAT, GREAT MAN VERY HANDSOME!!!
Keep up the good work!
Nixtieq naf why great man meta qiegħed naraw dan kollu??? Dawn il prezzijiet dawn il bini kollox lanqas tieħu n-nifs....tumur is-sptar ħlief Arab u barranin. Tafu meta titkellmu meta ikollok il mart serju fil familja. Kelli nihu il mara tieghjaj st James al kurra għax ċertu instrumenti għanda ix xur tistena u ghara matibilawx li Services Mater Dei. Hu Tal Malti. Rubbish sur prim ministru.
Have a wonderful day!
The best
Viva Robert
Viva Robert Viva il Labour ♥️
veru li il Ministru tal finanzi qal li ha nigu 800 elf ruh ? Mela vera tridu iddejqu lill Alla li halaqkhom
M andix dubju li se tikseb iktar .... Ghalik u ghal shabek 😁😁😁
Fiducja fpajjizma iva imma fil Bobby le
Diskors tal-Prim Ministru u Mexxej Laburista, Robert Abela f’Ħad-Dingli ... See MoreSee Less
Kburin Bik 👏❤️
Prosit am proud of you
Watching you good as always
Proset tassew kliem MIRQUM MIT TNEJN LI INTKOM ISAHHA LILKOM U INHARSU IL QUDDIEM ISAHHA ❤❤
Proset Prim dejjem tissoda.
Proset
Prosit lil kulhadd
Prosit Dr Josianne Cutajar
So proud 👍❤️
Proud I support Labour
Prosit lil Team Malta. 🇲🇹 ... See MoreSee Less
Great job 👍well done Malta team, you made us proud.
Proset keep up the good work
Viva Malta
Viva Malta
Viva Malta
Well done to all you were marvelous.viva Malta Grazzi.
Keep up the good work!
Keep up the good work!
Well done to all involed. Thank you so much.
Great job 👍
Great job 👍
Great job 👍
Great job 👍
Great job 👍
Proset lil Kullhadd Viva Malta 🌹🌹🌹
Well done!! MALTA
Well done!!
Well done, tks il kullhadd bravi, well organised,
Well done
Well done!!
Well done!!Malta🇲🇹🇲🇹🇲🇹
Well done!! Malta 🇲🇹🇲🇹
Well done!!
Well done
Well done!! Malta
Ibgħat id-domanda parlamentari li tixtieq titressaq minn deputat tal-Partit Laburista.
Biex tivvota trid tkun fir-reġistru elettorali. Iċċekja hawn jekk tinsabx fir-reġistru elettorali.
Agħmel kuntatt mal-Uffiċċju tal-Komunikazzjoni tal-Partit Laburista billi tgħafas hawn.
Il-Partit Laburista huwa regolat minn statut. Ara kopja tal-istatut billi tgħafas fuq il-link hawn taħt.
lill-Partit Laburista